Na een periode van economische onzekerheid, leeft het optimisme onder CFO’s weer op. Bijna 40 procent van de CFO’s is optimistischer over de financiële vooruitzichten van hun organisatie dan zes maanden geleden. De winstgevendheid stijgt meer dan verwacht sinds de COVID-19-pandemie, wat het hoge vertrouwen van CFO’s in de komende periode bevestigt. Dit blijkt uit de meest recente editie van de halfjaarlijkse Deloitte CFO Survey , waarin het sentiment van Nederlandse CFO’s rond strategische prioriteiten en macro-economische ontwikkelingen in kaart is gebracht.

“Met de implementatie van CSRD zien we dat Finance meer verantwoordelijkheid neemt voor het duurzaamheidsonderwerp. Dit komt vooral door de grotere databehoefte en de wetgevingsdruk die bij dit onderwerp komen kijken. Finance doet dit niet alleen vanuit een compliance-perspectief, maar ook in een poging om de organisatie dusdanig te positioneren dat duurzaamheid waarde creëert en van strategische betekenis wordt voor de organisaties.” – Mohamed Bouker, Partner Consulting bij Deloitte Nederland.

Ondanks het positieve economische sentiment signaleren CFO’s kwetsbaarheden in het ondernemingsklimaat. Grote tekorten op de arbeidsmarkt (62 procent), steeds grotere geopolitieke spanningen (49 procent) en een nog altijd herstellende economie (46 procent) worden aangemerkt als de drie grootste bedrijfsrisico’s die het Nederlandse ondernemingsklimaat kunnen verstoren.

Ook de onzekere politieke situatie in Nederland heeft een sterke impact op strategische besluitvorming binnen het bedrijfsleven. CFO’s geven aan politieke ontwikkelingen rondom de beschikbaarheid van talent, het belastingklimaat, energiezekerheid en capaciteit, en de regelgeving rond CO2 en stikstof op de voet te volgen. Investeringen voor groei worden uitgesteld en meer ondernemingen kiezen voor internationalisering om lokale politieke risico’s te verminderen. Parallel hieraan neemt de focus op AI- en duurzaamheidsinvesteringen toe, met een groeiende en cruciale rol voor de financiële functie in het duurzaamheidsdomein.

”De rol van de CFO is onmiskenbaar aan het evolueren, met name op het gebied van duurzaamheid en technologie. Deze verschuiving biedt CFO’s kansen om een strategische rol te spelen in de transitie naar een duurzamere economie. Door hun unieke positie binnen de organisatie kunnen CFO’s duurzaamheid integreren in bedrijfsprocessen, financiële besluitvorming en rapportages. Hiermee kunnen zij waardevolle inzichten bieden en duurzame groei stimuleren. Echter, een groot deel van de CFO’s is onvoldoende voorbereid op deze uitbreiding van hun takenpakket. Veel CFO’s worstelen met de vertaling van duurzaamheidsdoelstellingen naar concrete financiële acties en rapportages,” aldus Mohamed Bouker, CFO Program Lead en Partner Consulting bij Deloitte.

Voorzichtige verschuiving naar duurzamere kapitaalinvesteringen

Hoewel veel CFO’s nog worstelen met de vertaling van duurzaamheidsdoelstellingen naar concrete financiële acties, erkennen zij ook dat duurzame investeringen een cruciaal onderdeel vormen van het toekomstbesteding maken van hun organisatie. Gemiddeld wordt nu 37 procent van de kapitaalinvesteringen (CapEx) gedaan in emissievrije projecten. Deze beweging richting duurzamere kapitaalinvesteringen wordt gesterkt door politieke en strategische ontwikkelingen. CFO’s voelen de druk vanuit het maatschappelijk verkeer.

Duurzaamheid biedt kansen voor innovatie en onderscheidend vermogen in de markt. Een meerderheid van de CFO’s (58 procent) geeft aan dat de duurzaamheidsinspanningen binnen hun organisaties meer waardegedreven dan compliance-gedreven zijn. Nu organisaties duurzaamheid steeds meer in hun strategieën integreren, ontstaat een nieuw narratief waar economisch succes hand in hand gaat met milieubewust handelen.

Opkomst van AI; gevestigde organisaties lopen achter op nieuwkomers

CFO’s verwachten dat de inzet van AI voor strategische besluitvorming in de komende jaren exponentieel zal toenemen. Naar schatting zal over vijf jaar 50 procent van de strategische beslissingen berusten op een vorm van AI, een sterke stijging ten opzichte van de huidige 14 procent. Naast strategische besluitvorming zien CFO’s vooral kansen om AI in de toekomst in te zetten voor het verbeteren van de operationele efficiëntie, de klantervaring en het genereren van veel nauwkeuriger prognoses en scenarioplanning.

Vooral jonge bedrijven investeren momenteel fors in AI, met gemiddeld 40 procent van hun digitaliseringsbudget. Gevestigde organisaties zetten daarentegen voorzichtiger stappen; zij wijden gemiddeld 10 procent van hun digitaliseringsbudget aan AI-initiatieven. Experts duiden dat terughoudendheid ten aanzien van AI-investeringen met name gerelateerd is aan personeelstekorten, de kosten van cloud en de beschikbaarheid van voldoende use cases.

Meeste organisaties stappen over op nieuw ERP-systeem; zorgen over complexiteit en kosten

80 procent van de organisaties geeft aan momenteel bezig te zijn met de overstap op een nieuw ERP-systeem. Deze cloud-based platforms bieden real-time data-analyse, AI-gedreven inzichten en geavanceerde opties voor maatwerk, waarmee organisaties hun efficiëntie en strategische besluitvorming kunnen optimaliseren. Hoewel kleinere organisaties niet ontkomen aan de overgang naar nieuwe ERP-systemen, leiden zorgen over complexiteit en kosten tot uitstel of vertraging.

De overstap naar een nieuw ERP-systeem leidt niet meteen tot lagere kosten voor Finance-afdelingen. 65 procent van de organisaties rapporteert juist een stijging in de initiële kosten. De verwachting is dat de langetermijnvoordelen van deze digitaliseringsslag aanzienlijk zijn.