Transitiestrateeg Atto Harsta nam de deelnemers tijdens de BouwBeurs 2025 mee in de laatste ontwikkelingen bij BuildingBalance. Conclusie: er gebeurt al veel, maar het gaat stapje voor stapje.

Atto Harsta was in het verleden werkzaam als product- en systeemontwikkelaar betrokken bij talloze materiaal- product- en procesinnovaties. Hij is een van de grondleggers van BuildingBalance. Dit programma initieert, stimuleert en ondersteunt zelfstandige regionale en landelijke ketens; van land tot pand.

Zo is BuildingBalance uitvoerder van de nationale aanpak biobased bouwen. De doelstelling is helder, aldus Harsta. “We staan voor 30 – 30 -30. We willen in  2030 minstens 30% van de nieuwbouwwoningen met minimaal 30% biobased materialen realiseren. Dus van de massa van een gebouw moet dertig procent – gemeten in kilo’s – biobased worden, in kilo’s… niet in volume. En dat is een forse opgave.”

Korte ketens

De aanpak is vertaald in de Nationale Aanpak Biobased Bouwen. Van Agro naar de industrie, naar de bouw. “We zijn bezig met het ontwikkelen van een reeks, korte ketens. We bieden akkerbouwer en veeboeren een perspectief voor akkerbouwers en veeboeren. Er ontstaan nieuwe partijen die met agroproducten als hennep, miscanthus, riet, bamboe en wilg aan de slag gaan, uiteindelijk wordt dit opgepakt en worden er biobased producten voor de bouw van gemaakt.”

Zo is wilg bij velen een onbekend product, maar er kan best veel mee. “Je kunt het gebruiken als oeverbeschoeiing en houtvezelisolatie. We draaien nu ook een pilot in het veengebied waar we een bed van wilgen gebruiken als fundament. Je kan natuurlijk geen flatgebouw plaatsen op dat zachte veen, maar je kunt er wel licht bouwen met hout. We kijken nu of dat wat oplevert.”

Inblaasstro

En ook al rolt de biobased revolutie niet zo snel uit als Harsta zou willen. Toch komen er steeds meer succesjes. Zo is Nederlands Stro nu een KOMO-gecertificeerd materiaal om in het dak of in de gevel in te blazen. “Het was nog best een lang traject van zo’n anderhalf jaar.”

In samenwerking met Takkenkamp Groep en Prefab Strobouw heeft Building Balance een generiek product ontwikkeld dat nu officieel gecertificeerd is. Voor het samenstellen van het recept werden verschillende vezellengtes en dichtheden getest op verwerkingssnelheid, warmtegeleiding en zettingsgedrag. Uiteindelijk is gekozen voor tarwestro, gehakseld tot 1 cm, dat na zeven en ontstoffen minder dan 10% stof bevat. Dit inblaasstro, met een optimale dichtheid van 90 kg/m³, is zettingsvrij en heeft een warmtegeleidingscoëfficiënt van ?c: 0,046 W/m·K.

Commitment

Het is van belang om partijen in de bouw mee te krijgen in de biobased revolutie weet Harsta.  BuildingBalance haalde afgelopen week een mooie mijlpaal op de WOCODA. Acht toonaangevende bouwbedrijven tekenden een commitmentverklaring om alles in het werk stellen om de doelen van de Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB) te halen.

Dus in 2030 moet 30% van de nieuwbouwwoningen (tot maximaal vijf bouwlagen) voor minstens 30% uit biobased bouwmaterialen bestaan. Onder de ondertekenaars partijen als BAM Wonen, Bouwgroep Dijkstra Draisma, Heddes, Heijmans, Hurks en Plegt-Vos.

Hout als aanjager

Harsta: “Hoe je het ook wendt of keert, hout is de grote aanjager van de biobased revolutie. We pleiten voor dampopen bouwen. De plastic zak halen we uit het gebouw. De gevel en het dak moet kunnen ademen. We kunnen veel materiaal hier laten groeien, er materialen van maken met een minimale CO₂-uitstoot. En het hier bouwen. Ik zou zeggen tegen de bouwsector: zoek ons vooral op.”

Partijen die op zoek zijn naar kennis kunnen bij BuildingBalance terecht voor een Biobased verkenner waar je op productgroep kunt zoeken naar bijvoorbeeld biobased binnenwanden en dragende elementen.